Είστε καλά ή όχι;

"Τι κάνεις; Είσαι καλά;" είναι ασφαλώς η πιο συνηθισμένη ερώτηση μεταξύ ανθρώπων που έχουν καιρό να επικοινωνήσουν και υπογραμμίζει ότι το πρωταρχικό ενδιαφέρον εντοπίζεται στην υγεία.

Αξίζει να σημειωθεί ως φαινόμενο της εποχής ότι η πληροφόρηση για θέματα υγείας αυξάνεται συνεχώς ικανοποιώντας μια αναλόγως αυξανόμενη ανάγκη τού σύγχρονου ανθρώπου. Η ανάγκη αυτή πηγάζει από την επιθυμία όλο και περισσοτέρων να συμμετέχουν στη λήψη αποφάσεων που αφορούν το «πολυτιμότερο αγαθό», αλλά και να παρέμβουν ενεργητικά, πιο επιθετικά θα έλεγε κανείς, στην προσπάθεια για την πρόληψη, για τη μείωση των πιθανοτήτων νόσησης, όπου αυτό είναι εφικτό.

Απόδειξη, άλλωστε, της διαρκώς αυξανόμενης ανάγκης για ενημέρωση είναι και το blog που δημιουργήσαμε για εσας.

Τι είναι, λοιπόν, υγεία; Η απάντηση δεν είναι προφανής. Αν ρωτήσετε έναν γιατρό που αντιμετωπίζει πρακτικά, ρεαλιστικά, το ζήτημα, ίσως ορίσει την υγεία με μια άρνηση: υγεία είναι η απουσία ασθένειας. Σωματικής ή και Ψυχικής, ανάλογα με την ειδικότητα. Στην απλότητά της, η προσέγγιση αυτή ικανοποιεί πολλούς-φαίνεται άλλωστε εκδήλως αληθής αλλά και επιθυμητή. Ίσως και «αντικειμενική» αφού μπορεί να ελεγχθεί με μια απέραντη ποικιλία εξετάσεων. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, ωστόσο, κάνει ένα ακόμα βήμα μπροστά. Ορίζει την υγεία ως την παρουσία πλήρους σωματικής και Ψυχικής ευεξίας.

Με άλλα λόγια, η απουσία νόσου είναι αναγκαία αλλά όχι ικανή συνθήκη για την καλή υγεία. Πώς μπορεί, όμως, να οριστεί αντικειμενικά μια κατάσταση, όπως η υγεία, με όρους εν πολλοίς υποκειμενικούς, όπως η σωματική και η ψυχική ευεξία; Είναι, για παράδειγμα, υγιής o παχύσαρκος που επιμένει να αισθάνεται μια χαρά; Εξ άλλου και οι δυο αυτοί ορισμοί ή, καλύτερα, προσεγγίσεις ορισμών, αναφέρονται στην υγεία ως κατάσταση ανεξάρτητη από παραμέτρους όπως π.Χ η ηλικία, η κοινωνικο-οικονομική κατάσταση κοκ. Αν ρωτήσουμε έναν άνθρωπο που έχει φτάσει σε προχωρημένο γήρας, η απάντησή του σχετικά με τον ορισμό της υγείας θα είναι πιο μετριοπαθής, λιγότερο απόλυτη, πιο φιλοσοφημένη.
Η ικανότητά του να αντεπεξέρχεται ικανοποιητικά στις καθημερινές ανάγκες είναι θείο δώρο που ευλόγως του επιτρέπει να αναφωνεί ευτυχής «είμαι καλά!», έστω κι αν στις καθημερινές του συνήθειες έχει ενταχθεί η κατανάλωση σειράς χαπιών. Η απώλεια δυο δακτύλων (όχι του αντίχειρα!) σε ατύχημα είναι λυπηρό για έναν καταστηματάρχη ειδών προικός αλλά καταστροφή για έναν πιανίστα.

Το αντικειμενικό πρόβλημα είναι το ίδιο, το υποκειμενικό όμως;